(…γράφει η Φαρμακοποιός Μαρία Κουσίδη)
Ενημερωτικό δελτίο βιταμινών και συμπληρωμάτων διατροφής
Βιταμίνη C
Τι είναι;
Η βιταμίνη C ( ή ασκορβικό οξύ) είναι η πιο “διάσημη” βιταμίνη.
Είναι μια υδατοδιαλυτή οργανική ένωση με σημαντικές βιολογικές δράσεις.
Χημικά είναι παράγωγο γλυκόζης και πολλά σπονδυλωτά, όλα τα φυτά, τα φύκια και μερικά βακτήρια έχουν την ικανότητα να το παράγουν μόνα τους.
Πρωτεύοντα θηλαστικά (συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπου), τα ινδικά χοιρίδια, οι νυχτερίδες και μερικά πουλιά δεν μπορούν να το συνθέσουν μόνα τους οπότε πρέπει να το προσλάβουν απαραιτήτως από τις τροφές.
Πηγές για τον άνθρωπο;
Η βιταμίνη C απαντάται σε πολλά φρούτα και λαχανικά και σε μικρότερες συγκεντρώσεις στο ωμό κρέας, κυρίως συκώτι (με το μαγείρεμα χάνεται η δράση της).
Απαντάται σε υψηλές συγκεντρώσεις σε εσπεριδοειδή, πιπεριές πράσινες και κόκκινες, πράσινα λαχανικά , μπρόκολο, κουνουπίδι, λάχανο, φράουλες, ακτινίδια,rose hips, kakadu, διάφορα μούρα κλπ
Σημείωση:Η βιταμίνη C είναι εξαιρετικά ευαίσθητη και ασταθής ένωση (οξειδώνεται) στον αέρα, στο νερό, στη ζέστη, σε αλκαλικό περιβάλλον. Η ταυτόχρονη λήψη της με ζάχαρη μειώνει την απορρόφηση της από το πεπτικό.
Γιατί είναι ωφέλιμη;
Ο βιολογικός ρόλος του ασκορβικού είναι ότι λειτουργεί σαν δότης ηλεκτρονίων σε ποικίλες ενζυμικές και μερικές μη-ενζυμικές αντιδράσεις του ανθρώπινου οργανισμού.
-Αυτό καθιστά τη βιταμίνη C σημαντική αρχικά ως αντιοξειδωτικού παράγοντα (κατά του οξειδωτικού στρες).
-Επιπλέον συμμετέχει σε 8 ενζυμικές αντιδράσεις που σχετίζονται με την παραγωγή κολλαγόνου ως συμπαράγοντας.
-Καθώς και στη σύνθεση καρνιτίνης και λυσίνης.
-Τέλος, ενισχύει τις λειτουργίες του ανοσοποιητικού και βοηθά στην απορρόφηση του σιδήρου.
Αβιταμίνωση:
Σε παρατεταμένη έλλειψη της βιταμίνης C (3 μηνες και μετά) από το καθημερινό διαιτολόγιο, το συντιθέμενο κολλαγόνο είναι μη-λειτουργικό και έτσι εκδηλώνονται τα πρώτα συμπτώματα της αβιταμίνωσης, ενώ ο όρος που χρησιμοποιείται για να την περιγράψει είναι το σκορβούτο (το 1932 έγινε η ταύτιση των συμπτωμάτων σκορβούτο-νόσος των ναυτικών- με την αβιταμίνωση από C από όπου και πήρε και το όνομα ασκορβικό).
Τα συμπτώματα που εμφανίζονται αφορούν:
Αδυναμία, χλωμάδα, κόπωση, κατάθλιψη, αιμορραγία στα ούλα, μπλε-καφέ σημάδια στο δέρμα και σε προχωρημένη αβιταμίνωση πληγές , απώλεια δοντιών μέχρι και θάνατος.
Αντίδοτο για το σκορβούτο είναι η χορήγηση βιταμίνης C (70mg/day) και τα συμπτώματα καθίστανται πλήρως αναστρέψιμα.
Ποια η επιθυμητή ημερήσια πρόσληψη;
Σύμφωνα με την οδηγία του παγκόσμιου οργανισμού υγείας (WHO) η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη είναι από 40mg/ημερησίως και δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 2000mg.
Ως η πιο δημοφιλής βιταμίνη κυκλοφορεί ως συμπλήρωμα διατροφής από πληθώρα κορυφαίων εταιρειών, σε πληθώρα μορφών (δισκία, μασώμενα, αναβράζοντα δισκία κλπ) και σε πληθώρα περιεκτικότητας, καλύπτοντας απόλυτα τις ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε ανθρώπου ανάλογα με τη διατροφή, την ηλικία και το τρόπο ζωής του.
Παρενέργεις από υπερδοσολογία;
Δυσπεψία, ναυτία, εμετός, πονοκέφαλος, διαταραχή ύπνου,νεφρολιθίαση.
Στα βρέφη η υπερδοσολογία εκδηλώνεται με εξάνθημα.
Στις εγκυμονούσες χρειάζεται προσοχή η πρόσληψη καθώς σε υπερδοσολογία μπορεί να παρατηρηθεί μείωση της σύνθεσης προγεστερόνης.
Για την ορθή λήψη συμπληρωμάτων διατροφής και βιταμινών κρίνεται απαραίτητη η συμβουλή και καθοδήγηση του γιατρού ή του φαρμακοποιού σου
Μαρία Κουσίδη, Φαρμακοποιός
Πτυχιούχος Πανεπιστημίου Πατρών
Φαρμακείο Κουσίδη, Τατοϊου 73 & Χαριλάου Τρικούπη, 14564 Κηφισιά. tel: 210 6204554